مشهورترین کاربرد اصطلاح خمسه (از منظر مدت زمان و گستردگی کاربرد) برای منطقه ای جغرافیایی در شمال غربی ایران است که برای مدت زمانی طولانی مورد استفاده قرار گرفته است. خمسه نامی است که از اواخر دورهی زندیه به زنجان و نواحی پیرامونی آن اطلاق شده است. خمسه در منابع قاجار به صورت "والیت خمسه"، "ولایات خمسه"، "بلوکات خمسه"، "محال یا محالات خمسه" و گاهی نیز به صورت ترکیبی" زنجان و خمسه" به کار رفته است.